سوره عادیات: بیان سبب کفر و نفاق (بحث درباره طبیعت انسان و ناسپاسی او و محبتش نسبت به مال و دنیا) و بیان علاج این بیماریها (تذکر انسان به روز بعث)

محور سوره: 1-5 سوره بقره

الم‌ (1)

الم (بزرگ است خداوندی که این کتاب عظیم را، از حروف ساده الفبا به وجود آورده).

ذٰلِکَ الْکِتَابُ لاَ رَیْبَ فِیهِ هُدًى لِلْمُتَّقِینَ‌ (2)

آن کتاب با عظمتی است که شک در آن راه ندارد؛ و مایه هدایت پرهیزکاران است.

الَّذِینَ یُؤْمِنُونَ بِالْغَیْبِ وَ یُقِیمُونَ الصَّلاَةَ وَ مِمَّا رَزَقْنَاهُمْ یُنْفِقُونَ‌ (3)

(پرهیزکاران) کسانی هستند که به غیب [آنچه از حس پوشیده و پنهان است‌] ایمان می‌آورند؛ و نماز را برپا می‌دارند؛ و از تمام نعمتها و مواهبی که به آنان روزی داده‌ایم، انفاق می‌کنند.

وَ الَّذِینَ یُؤْمِنُونَ بِمَا أُنْزِلَ إِلَیْکَ وَ مَا أُنْزِلَ مِنْ قَبْلِکَ وَ بِالْآخِرَةِ هُمْ یُوقِنُونَ‌ (4)

و آنان که به آنچه بر تو نازل شده، و آنچه پیش از تو (بر پیامبران پیشین) نازل گردیده، ایمان می‌آورند؛ و به رستاخیز یقین دارند.

أُولٰئِکَ عَلَى هُدًى مِنْ رَبِّهِمْ وَ أُولٰئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ‌ (5)

آنان بر طریق هدایت پروردگارشانند؛ و آنان رستگارانند.

این سوره درباره طبیعت انسان بحث می کند و بیان می کند که انسان جحود است و با اینکه حق را می داند، ولی آن را انکار می کند و مصلحت و منفعتش را دوست دارد. این سوره بیماری را با تذکر انسان به بعث و حساب و معرفت خداوند عزوجل معالجه می کند. اگر به محور سوره (مقدمه سوره بقره) توجه کنیم، مشاهده می کنیم که این آیات درباره متقین و کافرین و منافقین بحث می کنند و این سوره هم از سبب کفر و نفاق بحث می کند و این امراض را معالجه می کنند تا انسان جزو متقین قرار گیرد و این بزرگترین ارتباط این سوره با سوره بقره است.

سوره زله با بیان اینکه «هر کسی هر خیر یا شری انجام داده باشد، در قیامت آن را خواهد دید» به اتمام رسید و سوره عادیات درباره طبیعت انسان و ناسپاسی او و محبتش نسبت به مال و دنیا بحث می کند و علاج این بیماریها را هم بیان می کند که در این بیان، تشویقی بر انجام خیر و ترک شر وجود دارد.

سوره عادیات: بحث درباره طبیعت انسان و ناسپاسی او و محبتش نسبت به مال دنیا و بیان علاج این بیماریها

این سیاق طبیعت انسان را بیان می کند. اینکه انسان کنود (ناسپاس و بخیل) است و مال دنیا و منافع دنیوی را دوست دارد. همچنین این سوره علاج این دو صفت را نیز بیان می کند. علاج این دو صفت، تذکر انسان به روز بعث (روز قیامت) است. این تذکری است که انسان را از ناسپاسی و بخل و حب شدید مال دنیا آزاد می کند.

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِیمِ‌ (0)

به نام خداوند بخشنده بخشایشگر

وَ الْعَادِیَاتِ ضَبْحاً (1)

سوگند به اسبان دونده (مجاهدان) در حالی که نفس‌ن به پیش می‌رفتند،

فَالْمُورِیَاتِ قَدْحاً (2)

و سوگند به افروزندگان جرقه آتش (در برخورد سمهایشان با سنگهای بیابان)،

فَالْمُغِیرَاتِ صُبْحاً (3)

و سوگند به هجوم آوران سپیده دم‌

فَأَثَرْنَ بِهِ نَقْعاً (4)

که گرد و غبار به هر سو پراکندند،

فَوَسَطْنَ بِهِ جَمْعاً (5)

و (ناگهان) در میان دشمن ظاهر شدند،

إِنَّ الْإِنْسَانَ لِرَبِّهِ لَکَنُودٌ (6)

که انسان در برابر نعمتهای پروردگارش بسیار ناسپاس و بخیل است؛

وَ إِنَّهُ عَلَى ذٰلِکَ لَشَهِیدٌ (7)

و او خود (نیز) بر این معنی گواه است!

وَ إِنَّهُ لِحُبِّ الْخَیْرِ لَشَدِیدٌ (8)

و او علاقه شدید به مال دارد!

أَ فَلاَ یَعْلَمُ إِذَا بُعْثِرَ مَا فِی الْقُبُورِ (9)

آیا نمی‌داند در آن روز که تمام کسانی که در قبرها هستند برانگیخته می‌شوند،

وَ حُصِّلَ مَا فِی الصُّدُورِ (10)

و آنچه در درون سینه‌هاست آشکار می‌گردد،

إِنَّ رَبَّهُمْ بِهِمْ یَوْمَئِذٍ لَخَبِیرٌ (11)

در آن روز پروردگارشان از آنها کاملاً باخبر است!